Οι επενδύσεις προηγούνται του χρέους

Υπάρχει σοβαρή αιτία που ο πρωθυπουργός κάνει συνεχώς λόγο για την ελάφρυνση του χρέους ως το ζωτικό πρόβλημα της οικονομίας. Με τον τρόπο αυτόν συσκοτίζει την ανάγκη της πραγματοποίησης επενδύσεων, οι οποίες προϋποθέτουν απελευθέρωση της οικονομίας και άρα δραστική καταπολέμηση της γραφειοκρατίας και της διαπλοκής που συνδέεται με αυτήν. Ωστόσο, αυτά δεν είναι καλά νέα για τους κρατιστές της συγκυβέρνησης, κομμάτι της οποίας είναι το πάλαι ποτε τσοχατζοπουλικό ΠΑΣΟΚ.

Η πραγματικότητα, όμως, είναι σκληρή. Και θα γίνεται σκληρότερη όσο θα περνά ο καιρός χωρίς επενδύσεις, συνεπώς και χωρίς ανάπτυξη.

Τα βασικά προβλήματα της ελληνικής οικονομίας σήμερα δεν είναι τόσο το χρέος της και η αποπληρωμή του σε 40 ή 50 έτη, αλλά τα έσοδα που θα επιτρέπουν την εξυπηρέτησή του. Υπό αυτή την έννοια, μείζον πρόβλημα -το οποίο συσκοτίζεται συστηματικά- είναι η ανάπτυξη της χώρας και η αναδιάρθρωση του παραγωγικού της ιστού.

Δεν πρέπει να κατέχει κανείς ειδικές οικονομικές γνώσεις για να καταλάβει ότι ανάπτυξη χωρίς επενδύσεις δεν μπορεί να υπάρξει. Επίσης, αυτονόητο είναι ότι, για να αρθούν οι πολιτικές λιτότητας, απαιτείται υψηλή επενδυτική δραστηριότητα -που στην Ελλάδα είναι το μέγα ζητούμενο δέκα και πλέον χρόνια τώρα.

Από την είσοδό μας στην ευρωζώνη και μετά, η χώρα δανειζόταν τεράστια ποσά για να καταναλώνει και κανείς ποτέ δεν ενδιαφέρθηκε για τα έσοδα που σε κάποια φάση θα ήσαν απαραίτητα ώστε να εξυπηρετούνται τα δανεικά.

Για τους πολιτικούς, και ιδιαίτερα για αυτούς που έχουν τον κρατισμό στο πετσί τους, το να πουλάνε κατανάλωση στο κοινό είναι μία πολύ εύκολη υπόθεση. Αντίθετα, το να ομιλούν για ανάπτυξη και επενδύσεις είναι δυσκολότερο, καθ’ όσον η όποια συζήτηση έχει έντονα ορθολογικό χαρακτήρα και ελάχιστες συναισθηματικές αποχρώσεις.

Σήμερα, η κατάσταση είναι κρίσιμη. Η Ελλάδα βρίσκεται σε ύφεση, με υψηλή ανεργία και με μηδενικό κεφάλαιο εμπιστοσύνης. Κατά συνέπεια, αν η εκτέλεση του τρίτου μνημονίου που ανέλαβε η κυβέρνηση δεν συνοδευτεί με υψηλούς ρυθμούς αναπτύξεως, η συντριβή της χώρας θα είναι βέβαιη. Κατά συνέπεια, όσο και αν αυτό δεν πολυαρέσει στη νέα κυβέρνηση, η προδιαγεγραμμένη πορεία με την εφαρμογή του τρίτου μνημονίου είναι να επανέλθει η χώρα σε ανάπτυξη, με επενδύσεις που θα χρηματοδοτηθούν από το εξωτερικό, λόγω της αρνητικής αποταμίευσης των νοικοκυριών και της σχετικά χαμηλής κερδοφορίας των επιχειρήσεων -με τα κέρδη να απορροφώνται σε μεγάλο βαθμό από τις αποσβέσεις.

Αυτή τη φορά, όμως, οι επενδύσεις θα πρέπει να χρηματοδοτηθούν από αύξηση της εγχώριας αποταμίευσης των νοικοκυριών και από εισροές αποταμιεύσεων από το εξωτερικό, όχι τόσο με τη μορφή δανεισμού μέσω αγοράς κρατικών ομολόγων αλλά μάλλον με τη μορφή εισροής κεφαλαίων για άμεσες επενδύσεις και επενδύσεις χαρτοφυλακίου σε τίτλους ιδιωτικών επιχειρήσεων (μετοχές και εταιρικά ομόλογα), καθώς η οικονομία θα αναπτύσσεται και θα δημιουργεί νέα εισοδήματα και νέες επενδυτικές ευκαιρίες.

Με άλλα λόγια, αν η νέα-παλαιά κυβέρνηση δεν ανοιχθεί αμέσως στην ιδιωτική πρωτοβουλία και δεν προχωρήσει σε άμεση και αυστηρή γραφειοκρατική απελευθέρωση, το πλοίο «Ελλάς», ακόμα και αν «χαρισθεί» ολόκληρο το χρέος του, μόνο στον βυθό θα έχει θέση. Τα ψέματα τελείωσαν για τον κυβερνητικό σχηματισμό και τα κενά λόγια μόνον φτώχεια θα φέρνουν. Η χώρα απειλείται από διαρθρωτική κατάρρευση, η οποία έχει ήδη ξεκινήσει -και, αν δεν ανακοπεί, οι συνέπειες θα είναι δραματικές, και για πολλά χρόνια.